Aftësia për të shijuar sheqerin është thelbësore për të identifikuar lëndët ushqyese të nevojshme dhe për të krijuar ndjesinë e këndshme që lidhet me ushqimin
Ndërsa njerëzit kanë një receptor në gjuhë që mund të zbulojë gjërat e ëmbla, nga sheqeri i vërtetë deri tek ëmbëltuesit artificialë si aspartame, insektet kanë shumë receptorë që secili zbulon lloje të veçanta të sheqernave. Studiuesit e Yale zbuluan kohët e fundit një mënyrë se si receptorët e insekteve mund të jenë kaq selektivë dhe thonë se kjo do të na ndihmojë të kuptojmë se si kafshët deshifrojnë botën kimike dhe si mund ta imitojmë atë aftësi në të ardhmen.
Sheqeri është i rëndësishëm si për kafshët ashtu edhe për njerëzit, thotë Joel Butterwick, profesor i farmakologjisë në Shkollën e Mjekësisë në Yale dhe autor i vjetër i studimit. “Ne të gjithë e shijojmë sheqerin. Është burimi kryesor i energjisë për pothuajse çdo kafshë”, thotë Butterwick.
Aftësia për të shijuar sheqerin është thelbësore për të identifikuar lëndët ushqyese të nevojshme dhe për të krijuar ndjesinë e këndshme që lidhet me ushqimin. Dhe insektet mbështeten në sistemin e tyre të shijes për të zbuluar partnerët e çiftëzimit dhe për të identifikuar vendet më të mira për të depozituar vezët e tyre. Por se si insektet zbulojnë sheqerna specifike, duke bërë dallimin midis molekulave që duken mjaft të ngjashme me njëra-tjetrën, por që kanë dallime delikate, mbetet e paqartë. Për të kuptuar më mirë ndjeshmërinë e receptorëve të shijes së insekteve, Butterwick dhe ekipi i tij hulumtues u përqendruan në një receptor që është aq selektiv sa i përgjigjet vetëm një lloj sheqeri – D-fruktoza. Receptori gjendet në gojën dhe trurin e tenjave të mëndafshta. Ky receptor aktivizohet vetëm pasi ligandi i tij, një molekulë që mund të lidhet me të, është ngjitur.
Megjithëse D-fruktoza është sheqeri i vetëm që aktivizon këtë receptor, studiuesit zbuluan se disa sheqerna të tjerë lidhen me të, thanë ata. “Na tregoi se zona ku ‘ngjiten’ këto sheqerna nuk është e vetmja gjë që përcakton aktivizimin. Duhej të kishte ndonjë shpjegim tjetër. Kështu që ne donim të shikonim receptorin në nivelin atomik për të parë në detaje se si sheqeri dhe receptori ndërveprojnë”, tha Butterwick.
Ekipi hartoi strukturën e vetë receptorit, si dhe receptorin e lidhur me D-fruktozën. Ata vunë re se D-fruktoza ishte fole në xhepin lidhës dhe nisi një ndryshim konformativ që aktivizoi receptorin. Më pas ata hartuan strukturën e receptorit kur ai u lidh me një sheqer të ngjashëm me D-fruktozën. Ndërsa ai sheqer, L-sorboza, dukej se lidhet me receptorin në të njëjtën mënyrë si D-fruktoza, ai nuk e ndryshoi formën e receptorit, duke e lënë receptorin joaktiv. Rezulton se ndryshimi midis dy sheqernave nuk është se si ata lidhen me xhepin lidhës, por se si ndërveprojnë me një urë molekulare që lidh xhepin me një pjesë të ndryshme të receptorit. Me pak fjalë, D-fruktoza ishte në gjendje të angazhonte atë urë dhe të fillonte një ndryshim të formës, ndërsa L-sorboza nuk mundi. “Kjo do t’i ndihmojë studiuesit të kuptojnë se si era dhe shija u mundësojnë njerëzve dhe kafshëve të deshifrojnë botën kimike. Dhe gjithashtu mund të ndihmojë në zhvillimin e biosensorëve”, thotë Butterwick.
